Obecnie na rynku pracy funkcjonują równocześnie cztery pokolenia: baby boomers, pokolenie X, pokolenie Y, zwane również pokoleniem Millenium oraz pokolenie Z(C). Co więcej, na rynek wkracza powoli już kolejne pokolenie – Alfa. Każde z nich ma inne potrzeby, motywacje, styl życia czy podejście do pracy, dlatego coraz większe znaczenie zyskuje zarządzanie różnorodnością pokoleniową – w tym skuteczne motywowanie różnych generacji.

1. Baby boomers

Jest to najstarsze pokolenie aktywne na rynku pracy. Przedstawiciele pokolenia baby boomers to osoby urodzone po II wojnie światowej, które w młodości doświadczyły przemian politycznych oraz społeczno-gospodarczych. Aktywność zawodową rozpoczynali w czasach niepewnych, w okresie stanu wojennego oraz protestów związku zawodowego „Solidarność”. Według nich sukces na tle zawodowym można osiągnąć ciężką pracą. Są to ludzie doświadczeni i posiadający szeroki zakres wiedzy. Ich głównymi wartościami jest przestrzeganie zasad, szacunek dla autorytetu oraz hierarchiczna lojalność. Dla pokolenia Baby boomers najważniejszym aspektem jest poczucie stabilności i bezpieczeństwa. Charakteryzuje ich niewielka mobilność zawodowa, przywiązują się do organizacji, w której pracują wiele lat. Dla tego pokolenia najlepszą motywacją do pracy jest stabilne zatrudnienie oraz pieniądze. Z reguły nie interesują ich dodatkowe, pozapłacowe benefity, z wyjątkiem np. prywatnej opieki zdrowotnej.

2. Pokolenie X

Rozpoczynanie kariery zawodowej przez osoby z pokolenia X miało miejsce podczas restrukturyzacji gospodarki państwowej. Z uwagi na duże bezrobocie i niepewność zatrudnienia, przyjmowali oferty pracy na określony czas i wymagające dużo mniejszych kwalifikacji, niż posiadali. Taki początek przyczynił się do lęku pokolenia X przed utratą pracy i wysoką oceną stabilności zatrudnienia. Nauczeni doświadczeniem swoich rodziców, pracują, by żyć, a nie żyją, by pracować. Dbają bowiem zarówno o życie zawodowe, jak i prywatne. Wierzą, iż sukces na tle zawodowym obliguje wykształcenie, nabycie cennych i adekwatnych umiejętności. Wartości, które uznają za najważniejsze, to samodzielność i samowystarczalność. Pokolenie X to specjaliści ceniący tradycję oraz jakość. Praca sama w sobie stanowi dla nich wartość. Podobnie jak poprzednie pokolenie, największą motywacją do pracy jest dla nich wynagrodzenie zasadnicze. Motywują ich również premie, bonusy, prowizje, czy nagrody finansowe. W przypadku pracowników pokolenia X istotne są także pozapłacowe dodatki, m.in. samochód służbowy, szkolenia oraz możliwość rozwoju, komfort pracy (odpowiednie warunki na stanowisku, kultura organizacyjna) i przyjazna atmosfera.

3. Pokolenie Y

Jest to pierwsze pokolenie, które dorastało w czasach kapitalizmu. Brak polityczno-społecznych ograniczeń, możliwość emigracji zarobkowej, wolność słowa i wyznania, dostępność nowoczesnych technologii komunikowania się i przetwarzania informacji stanowiły dla nich naturalną rzeczywistość. Rozwój Internetu zapewnił pokoleniu Y dostęp do elektronicznej wiedzy oraz możliwość komunikacji ze światem, czego poprzednie pokolenia nie posiadały. W konsekwencji przedstawiciele danego pokolenia odczuwają ogromną potrzebę korzystania z urządzeń elektronicznych, wykorzystując je do celów zawodowych, jak i prywatnych. Pokolenie Y uznaje pracę za sposób na realizację pasji, która umożliwi ciągły rozwój. Ważne jest dla nich zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym, a prywatnym, stąd oczekują elastycznych godzin pracy. W odróżnieniu od poprzednich generacji, wynagrodzenie nie stanowi dla nich największej motywacji. Pokolenie Y ceni sobie swobodę w miejscu pracy.

4. Pokolenie Z

Określane również jako pokolenie C (od angielskiego słowa „connected”, czyli podłączony do sieci). Jest to pokolenie rewolucji technologiczno-społecznej. Część pokolenia Z jeszcze studiuje i rozpoczyna dopiero karierę zawodową. Internet i urządzenia elektroniczne stanowią dla nich codzienność, nie są w stanie bez nich funkcjonować. Charakteryzują się bardzo dobrą znajomością języków obcych i dużą dynamicznością. Poszukują miejsc pracy zarówno w Polsce, jak i za granicą. W otoczeniu pracy nie szukają stabilności zatrudnienia, unikają monotonności. Preferują pracę grupową i są wielozadaniowi. Work life balance stanowi dla nich jedną z ważniejszych motywacji. Chcą odkrywać świat, nie będą skłonni pozostać w pracy po godzinach, dlatego potrzebują elastycznych warunków pracy. Oczekują również regularnych informacji zwrotnych nadawanych przez przełożonych. Przedstawiciele tego pokolenia koncentrują się na wynikach, dlatego w ich przypadku należy ściśle powiązać nagrody z konkretnymi osiągnięciami oraz nieustannie stymulować ich do pracy.

5. Pokolenie Alfa

To pierwsza generacja urodzona w XXI w. Wychowani z komputerami, tabletami i smartfonami w ręku, czas spędzają głównie w mediach społecznościowych. Świetnie poruszają się w sieci, nie znoszą nudy. To osoby młode, więc wiele z nich nie ma jeszcze sprecyzowanych planów zawodowych. Zapytane o firmę marzeń, wskazują na takie, które oferują szybkie awanse, szkolenia, podnoszenie kwalifikacji i dobrą atmosferę. To generacja, która nie chce pracować na państwowych posadach. Jedna czwarta przedstawicieli pokolenia Alfa deklaruje chęć założenia własnej firmy. Z kolei prawie połowa z nich chce pracować w korporacji o rozpoznawalnej marce.

6. Podsumowanie

Skuteczne motywowanie pracowników wymaga zatem uwzględnienia różnic występujących między nimi oraz dostosowania sposobów motywowania do ich odmiennych potrzeb i oczekiwań. Różnic pokoleniowych nie można lekceważyć, ponieważ rynek pracy ciągle się zmienia. Wkraczają na niego kolejne, coraz młodsze pokolenia, których współpracownikami często są osoby dużo od nich starsze. Należy zadbać, aby ich współpraca przebiegała w sposób sprawny, bezkonfliktowy i efektywny – zgodnie z koncpecją Lean Management. Jeżeli potrzebujecie pomocy, chętnie pomożemy i przeprowadzimy dla was szkolenie lean z zarządzania różnorodnością pokoleniową.

Jak motywować różne pokolenia?